Budowa geologiczna

Kotlina Kłodzka wraz z łączącym się z nią na południu Rowem Górnej Nysy tworzą największą śródgórską kotlinę w Sudetach o powierzchni przekraczającej 500 km2. Powierzchnię kotliny tworzy lekko falista równina o wysokości 350-430 m., zbudowana jest głównie ze skał osadowych (piaskowców i zlepieńców). Kotlinę otaczają bardzo stare góry krystaliczne, częściowo wypiętrzone już ponad 400 mln lat temu. Najstarsze gnejsy i łupki łyszczykowe Gór Bystrzyckich i masywu Śnieżnika mają ponad 600 mln lat!

Przeważająca część omawianego obszaru należy do wielkiej struktury geologicznej określanej mianem niecki śródsudeckiej. Gmina Bystrzyca Kłodzka obejmuje zasięgiem Obniżenie Bystrzycy Kłodzkiej, Wysoczyznę Łomnicy oraz Wysoczyznę Idzikowa, wchodzące w skład Rowu Górnej Nysy. Powstanie Rowu Górnej Nysy wiąże się z grawitacyjnym zapadliskiem wielkiego masywu, zbudowanego ze skał metamorficznych, z którego z czasem uformowały się między innymi dzisiejsze Góry Orfickie, Bystrzyckie i Masyw Śnieżnika.

Surowce mineralne

Gospodarcze znaczenie zasobów surowców mineralnych mają przede wszystkim surowce skalne, eksploatowane od stuleci na lokalne potrzeby budownictwa. Na niewielką skalę prowadzi się eksploatację glin do produkcji ceramiki czerwonej, oraz żwirów rzecznych do produkcji betonów. Keratofiry, diabazy oraz amfibolity wykorzystywane były jako tłuczeń i kamień łamany do budowy dróg – obecnie kruszywo wykorzystuje się do budowy nawierzchni drogowych i kolejowych. Pozyskiwany jest również marmur. W wielu rejonach pojawiają się liczne, zróżnicowane kamienie ozdobne i półszlachetne. Dużą rolę odgrywają wody lecznicze i mineralne typu szczaw. Wody te charakteryzują się niewielką mineralizacją (0,9-2,5 g/l), zawartością CO2, rzędu 1,0-2,4 g/l, odczynem pH 6-6,5 i temperaturą 8,5-14,9°C. Używane są w celach leczniczych w Uzdrowisku Długopole - Zdrój oraz butelkowane w  Gorzanowie jako wody stołowe. Z ujęcia w Szczawinie doprowadzono wody mineralne do nowo powstałej  w roku 2021 rozlewni w….

Klimat

Rów Górnej Nysy charakteryzuje się umiarkowanym, łagodnym klimatem sprzyjającym gospodarce rolnej i hodowlanej a także turystyce w różnych jej formach. Średnia roczna temperatura powietrza dla Bystrzycy Kłodzkiej przyjmuje wartość 7,4°, temperatura najcieplejszego miesiąca lipca sięga 17,2°C, najzimniejszego zaś, stycznia wynosi ok. -2,3°C. okres wegetacyjny (z temp. powyżej 5,0°C) trwa tu 214 dni i zaczyna się w pierwszej dekadzie kwietnia. W górach temperatury są odpowiednio niższe, a okres wegetacyjny jest krótszy. W ostatnich latach obserwuje się wzrost średnich temperatur oraz – podobnie jak w całym kraju – gwałtownych zjawisk pogodowych( nawalne deszcze, wichury, gwałtowne burze).

Okres gospodarczy zaczyna się pod koniec drugiej dekady marca. Lato termiczne, zwane okresem dojrzewania (ze średnimi temp. dobowymi powyżej 15,0°C) trwa 70 dni. Roczna suma opadów atmosferycznych sięga 686 mm, maksimum opadowe przypada na lipiec – 104 mm, minimum w lutym – 29 mm. Pierwsze śniegi pojawiają się w ostatniej dekadzie października, ostatnie zdarzają się i w drugiej dekadzie maja, choć najczęściej kończą się na początku trzeciej dekady kwietnia. Liczba dni z szatą śnieżną sięga 55. Dominuje wiatr z kierunków pd.- zach., z wyjątkiem maja czerwca i lipca, kiedy to przeważa wiatr pn. Lokalne zróżnicowanie kierunku wiatru jest efektem wpływu barier. Częstym zjawiskiem jest wiatr fenowy. Dynamika atmosfery warunkuje także zachmurzenie, liczba dni pochmurnych wynosi średnio 119,8 i waha się od 5,4 w sierpniu do 16,0 w grudniu. Podobnie średnia liczba dni pogodnych wynosi 49,7, z maksimum we wrześniu 6,1 i sierpniu 5,8, a minimum w grudniu 2,0.

Wody

 Rów Górnej Nysy (Gmina Bystrzyca Kłodzka) leży w dorzeczu Odry, odwadniany przez Nysę Kłodzką i jej dopływy. Do lewobrzeżnych dopływów należą: Łomnica i Bystrzyca. Prawobrzeżnymi dopływami są Szklarka, Wilczka i Pławna. Potoki spływające do kotliny z okolicznych masywów górskich charakteryzują się nie-wyrównanym spadkiem i zmiennymi wodostanami. Gwałtowne topnienie śniegów wiosną, a także letnie ulewne deszcze sprawiają, ze wezbrania powodziowe należą tu do częstych zjawisk, a powodzie przybierają groźna rozmiary (1997 r.). Region nie jest zasobny w wody podziemne. Występujące wody charakteryzują się dużą zawartością żelaza (do 7 mg/l), manganu (do ok. 2,3 mg/l). Powszechne są źródła wód mineralnych typu szczaw.

Roślinność

Góry otaczające kotlinę prawie w całości porastają lasy dolnoreglowe, głównie świerkowe. Roślinność typowa dla pogórza Sudeckiego, w lasach elementy środkowoeuropejskie takie jak buk, klon zwyczajny, i lipa szerokolistna, rzadziej występuje tojad mocny, oraz elementy eurosyberyjskie w postaci sosny zwyczajnej, zaś w niższych piętrach leśnych – malina właściwa, borówka czernica, marzanka wonna. Obecnie lasy grądowe przekształcono w łąki, pola i parki zaś lasy mieszane tworzą zadrzewienie izolowanych wzniesień lub obrzeży obniżeń. Do najbardziej charakterystycznych okazów pierwotnej flory należy pełnik europejski o pięknych kulistych kwiatach złocistej barwy. Jesienią rozkwita podobny do krokusa zimowit jesienny, liczne są storczyki, spotkać można goryczkę polną, chaber austriacki, śnieżycę wiosenną, pierwiosnkę wyniosłą i wiele innych gatunków kwiatowych. Specyficzne zespoły roślinne, przede wszystkim drzewiaste, tworzą liczne parki dworskie powszechnie zakładane na przeł. XVIII/XIX w. obok okazałych przedstawicieli gatunków rodzimych wysadzone są w nich liczne okazy egzotyczne z różnych stron świata.

Zwierzęta

 Fauna nie różni się w sposób dostrzegalny od innych regionów pozagórskich. Przeważają na tym terenie gatunki środkowoeuropejskie. Występują również gatunki górskie jak np. traszka górska i salamandra plamista. Pospolite są gatunki drobniejsze, zwłaszcza gryzoni, jak nornik zwyczajny, ryjówka aksamitna, czy kret, można spotkać kosztaniczkę, często widać jeża europejskiego, niekiedy zająca szaraka. Nad polami i łąkami bardzo często słychać skowronka polnego, można też zobaczyć jastrzębia, natomiast w mieście powszechne są wróble, gołębie, kosy i szpaki. Większe zwierzęta przebywają najczęściej w lasach okolicznych gór schodząc wyłącznie na żer. Na przyleśnych łąkach i pastwiskach można spotkać sarny, na kartofliskach dzika, w Górach Bystrzyckich bobry, a w okolicy Śnieżnika pojawiają się sprowadzone kozice.